Velp (bij Arnhem), Zalencentrum Parkstaete: Train de trainer-coaching: “Seksualiteit, intimiteit, relatievorming en seksuele voorlichting in het leven van mensen met een verstandelijke beperking”

Trainers

Ellen Suykerbuyk en Erik Bosch. Een kleine groep, veel persoonlijke aandacht.

 

Locatie

Parkstaete Zalencentrum, Parkstraat 3, 6881 JA, Velp

 

Wanneer?

15 en 16 april 2021, 3 en 4 juni 2021, 6 en 7 juli 2021, 13 en 14 september 2021.

 

Feedback uit Europa: zeer concreet, herkenbaar. Veel implementatiekansen. Een geweldige training voor (aankomende) trainers.

Seksualiteit, intimiteit, relatievorming: dat kan iets heel leuks zijn.

Dat leuke, verrijkende gunnen wij iedereen. Ook mensen met een verstandelijke beperking, uiteraard. Logisch toch?

 

• Weet Peter hoe je kunt masturberen? En wat weet Carla dat ook?
  Kennen zij hun eigen lichaam?
• Verstandelijk beperkt. En autistisch denken. Wat brengt dat met zich mee t.a.v. seksualiteitsbeleving? Gaat dat dan anders?
• Hoe begeleid je iemand die seksueel misbruikt is? Kun je seksueel misbruik voorkomen?
• Wat is eigenlijk goede seksuele voorlichting, stap voor stap opgebouwd? Van welk materiaal maak je dan gebruik?
• Hoe breng je collega’s het belang van seksualiteit, intimiteit en relaties bij in het leven van mensen met een verstandelijke beperking? Hoe leer je professioneel te praten over seks?
• Hoe help je mensen respectvol met elkaar te vrijen, rekening te houden met elkaar? Is er ondersteuning nodig op het gebied van de relatievorming?
  Kennen deze mensen de mogelijke seksuele variaties?
• Hoe hanteer je het spanningsveld functie – emotie?
• Hoe ziet een goede visie eruit? Is die helder in onze organisatie?
• Hoe gaan wij om met ouders en andere verwanten?
  En nog veel meer….

 

Deze training biedt zeer veel implementatiekansen binnen twee doelgroepen. Er is sprake van vergroting van regie in het leven van mensen met een verstandelijke beperking alsmede binnen het leven van medewerkers binnen een organisatie. Dat verhoogt de arbeidsvreugde en levert een bijdrage aan een zinvol leven.
De training speelt zich af op twee niveaus: kennisoverdracht en didaktiek.

De training richt zich op collega’s die reeds trainer zijn en op collega’s die trainer willen worden (trainer: een bijzonder mooi beroep!).
De training wordt verzorgd door Ellen Suykerbuyk (seksuologe) en Erik Bosch (orthopedagoog), beide reeds 40 jaar werkzaam binnen de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking in Europa. Zij zijn trainers en schrijvers op dit het gebied van seksualiteit, intimiteit en relatievorming.
Ellen en Erik hebben gemerkt dat gemotiveerde, enthousiaste medewerkers ongelooflijk veel door kunnen geven aan anderen in de organisatie. Katalysatoren zijn van belang en moeten/mogen hun krachten bundelen en plezier houden in hun werk.
 

Deze train de trainer training hebben Ellen en Erik de afgelopen jaren regelmatig verzorgd in Europa. We doen het nu ook weer in Nederland!

 

Inleiding.

Veel mensen met een verstandelijke beperking ervaren seksuele nood, vele hulpverleners handelingsverlegenheid. Het blijkt dat dit vaak een ideale situatie is om niets te doen. Deze training biedt handvatten om op een leuke manier methodisch aan de slag te gaan met het thema seksualiteit, intimiteit en relatievorming. Geleverde feedback in Europa geeft aan dat bruikbare handvatten worden aangereikt om op een zo normaal mogelijke manier met seksualiteit van de doelgroep om te gaan.

Ook zijn er veel organisaties die hun visie en beleid op seksualiteit (en de preventie van seksueel misbruik) van mensen met een verstandelijke beperking (vervat in een nota) wat meer willen implementeren. Daartoe biedt deze training goede kansen, zo leert de ervaring.

 

Ellen en Erik verzorgen reeds een aantal decennia praktische trainingen op maat aan allerlei instellingen binnen de zorgsector die met vragen over het thema seksualiteit te maken krijgen. Veelvuldig gaat het daarbij om het direct trainen van groepen medewerkers in een organisatie. In toenemende mate echter worden er ook trainingen gegeven aan taakhouders (lijnfunctionarissen/stafmedewerkers), begeleiders en anderen, opdat dezen zelf met een groep cliënten/een groep medewerkers aan de slag kunnen gaan. Een “train de trainermodel”. Groot voordeel van deze methode – zo geeft de praktijkervaring aan - is dat hulpverleners meer regie krijgen, opdat de cliënten/de collega’s meer regie krijgen en behouden over hun eigen bestaan/in hun eigen werk.

 

Doelstelling.

In deze achtdaagse training (vier blokken van twee dagen) leren deelnemers (hulp)vragen op het gebied van seksualiteit en relatievorming van cliënten adequaat te duiden. Dankzij deze adequate hulpvraaginschatting kunnen deze deelnemers/trainers - doordat zij zelf meer regie krijgen - twee groepen mensen in hun werk meer regie geven:

• de hulpverleners binnen het team
• de cliënten.

Adequate seksuologische hulpvraaginschatting leidt tot de mogelijkheid goede seksuele voorlichting te geven (binnen de gehele organisatie). Bovendien kan met behulp van deze hulpvraaginschatting een bijdrage geleverd worden aan weerbaarheid van de doelgroep.

Ook leren de deelnemers het onderwerp “seksualiteit en relatievorming” op een didactisch verantwoorde wijze bespreekbaar te maken binnen hun organisatie, bezitten zij een aantal handvatten om het gebodene en ervarene binnen de training zelf te gaan trainen.

 

Ruimte voor onderwijskundige aspecten.

Zojuist was er sprake van “een didactisch verantwoorde wijze”. We beklemtonen graag dat binnen dit train de trainer model bijzonder veel aandacht is voor onderwijskundige aspecten! Bijvoorbeeld:

 “Hoe maak je seksualiteit bespreekbaar bij andere mensen?”

“Hoe breng je iets helder onder de aandacht en hoe houd je de aandacht gevangen?”
“Van welke oefeningen kun je – vanuit verschillende vraagstellingen – gebruik maken?”
“Wat is een goede trainer?”
“Wat zijn jouw persoonlijke kwaliteiten? Ben je je daar bewust van? En hoe zet jij deze vaardigheden in?”
“Hoe creëer je veiligheid in een groep? Hoe bij een client?”
We oefenen vaardigheden en gewenste attitude met elkaar binnen de deelnemersgroep, leren van en aan elkaar.

 

Werken op twee niveaus

Vandaar dat er binnen deze training “op twee niveaus” gewerkt wordt:

• op het niveau van kennis- en informatieoverdracht (weten)
• op het niveau van onderwijskundige aspecten (kunnen uitvoeren; een buitengewoon belangrijk aspect voor een trainer!)

Dat onderscheidt deze training van een basale, goede training voor directe uitvoerders in het primaire proces.

 

Inhoud

• Het belang van een heldere  - door allen (uit)gedragen - visie op seksualiteit en relatievorming in het leven van mensen met een verstandelijke beperking. Normalisatie, emancipatie, zelfstandigheid. De cliënt centraal, wat houdt dat in? Waar is de grens? Normen en waarden. Betekenis van gedrag. Verhalen lezen. Signalen. Hanteren van grenzen; functie - emotie
• Het (leren) bespreekbaar maken van deze materie binnen een team . Weer vanuit de basis: wat is onze visie? Welke middelen zijn er om een en ander op een plezierige wijze bespreekbaar te maken? Didactieken, werkvormen, belang van goede coaching. Oefeningen. Spelvormen.
• Vanuit een holistische mensvisie wordt “de methodiek van de hermeneutische cirkel” uitvoerig en veelvuldig geoefend, een methode om het verhaal van die ene mens en diens (hulp)vragen op seksueel vlak beter te duiden en te beantwoorden. Scherp wordt stilgestaan bij de lichamelijke, verstandelijke, emotionele en sociale ontwikkeling van de betrokkene, diens opvoedings- en ontwikkelingsgeschiedenis en belangrijke life-events. Uitvoerig: we leren vanuit de methodiek van de hermeneutische cirkel zo scherp mogelijk een seksuologische hulpvraag te formuleren. Wanneer het verhaal van de betrokken cliënt goed gelezen wordt, wordt  seksuele voorlichting mogelijk .Hoe geef je seksuele voorlichting? Op een zeer praktische manier wordt hier bij stilgestaan.
• De vier hoofdthema’s binnen seksuele voorlichting heten: lichaamsbeeld, normen en waarden, relatievorming en weerbaarheid. Wat hebben die vier met elkaar  te maken? Ze komen uitgebreid aan de orde.
• Praktisch: welke materialen, hulpmiddelen zijn er? Hoe zet je die in?
• De vele doelen van seksuele voorlichting. En beleid t.a.v. diverse thema’s, zoals masturbatie, functie – emotie, relatievorming, pornografie, kinderwens, moderne media, seksuele geaardheid, grensoverschrijdend gedrag…..
• Hoe geef je, concreet en praktisch, seksuele voorlichting? Stap voor stap staan we daarbij stil. We oefenen een en ander ook met elkaar.
• De link van alle voorafgaande punten naar het onderwerp “seksueel misbruik” (Posttraumatische stress na seksueel misbruik, overlevingsmechanismen, signalen). Adequate seksuele voorlichting zorgt er menigmaal voor dat seksueel misbruik opgespoord wordt (dan kan het gestopt worden!). Ook kan seksuele voorlichting er voor zorgen dat misbruik in meerdere situaties voorkomen wordt. Daarnaast is het van belang dat de deelnemers leren om te gaan met cliënten die misbruik meegemaakt hebben, hoe kun je ze het beste begeleiden en hoe kun je teams alert maken op mogelijke signalen die verwijzen naar misbruik.
• Verstandelijke beperking, seksualiteit en autisme. De trainers werken thans aan een boek op dit gebied.

 

Resultaat

De deelnemers weten het onderwerp seksualiteit en relatievorming (in het leven van mensen met een verstandelijke handicap) op een adequate wijze ter sprake te brengen in de teams binnen de organisatie. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan het creëren en behouden  van een open cultuur, waarbinnen vrijelijk(er) gesproken kan worden over seksualiteit en relatievorming.

Als taakhouder/specialist kunnen zij aangesproken worden op dit belangrijke gebied.

Zij kunnen een training geven aan medewerkers uit de organisatie.

Zij kunnen goede seksuele voorlichting geven aan cliënten, aan een client. En kunnen goed uitleggen aan collega’s hoe je seksuele voorlichting geeft. Zij zijn katalysatoren.

Zij weten wat seksueel misbruik in het leven van mensen met een verstandelijke beperking inhoudt. Zij hebben kennis van posttraumatische stress na seksueel misbruik, van de daaruit voortvloeiende overlevingsmechanismen en van de signalen die daarnaar verwijzen en weten deze kennis over te brengen aan collega’s binnen de organisatie.

Zij werken met plezier aan deze thematiek en dragen dit over aan anderen in de organisatie. Zij zijn een aanspreekpunt op het gebied van seksualiteit, intimiteit, relatievorming en seksuele voorlichting.

Meer regie bij de deelnemers leidt tot meer regie bij collegae en cliënten. En dat laatste: dat is natuurlijk de hoofddoelstelling. Om hen gaat het.

 

Didactische werkwijze.

• Uitleg (kennisoverdracht).
• Dialoog a.d.h.v. vragen en stellingen/casuïstiek.
• Discussie.
• Werkvormen oefenen.
• Praktische oefeningen. Een presentatie geven (absoluut niet eng, we leren van en aan elkaar, er worden geen fouten gemaakt).
• Sterkte-zwakteanalyses.
• Stilstaan bij/ingaan op complexe casuïstiek uit het veld van de deelnemers.
• Oefenen met de methodiek van de hermeneutische cirkel.
• Praktijkopdrachten. Men gaat tussen de trainingsdagen door, in de praktijksituatie, aan het werk met medewerkers en cliënten. Op deze ervaringen wordt tijdens de training gereflecteerd. We leren van en aan elkaar.
• Men leert een training op te zetten.
• Men oefent met materialen.

 

Duur van deze training.

Deze train de trainer training kent een minimale omvang van 8 dagen (vier blokken van twee dagen). Ervaring in Europa leert dat het soms verstandig is na een half jaar of een jaar een follow-up van een dag of van twee dagen te organiseren. Doelstelling: vasthouden van een en ander, implementatie, nieuwe ontwikkelingen bespreken, opmerkelijke casuïstiek doornemen met elkaar, aanscherpen visie/beleid, stil blijven staan bij geformuleerde individuele en collectieve aandachtspunten, elkaar als team gebruiken: de deelnemersgroep zou een team kunnen worden (zorg dat je nooit alleen bent).

 

Werken in een kleine groep.
Op deze manier kunnen we vrij nauwkeurig met elkaar ingaan op jouw persoonlijke werksituatie, kunnen wij je de aandacht geven die je wenst, zo gewenst natuurlijk. Ook kunnen we goed stilstaan bij ieders persoonlijke kwaliteiten als trainer. Dit deelnemersaantal is ook gunstig in de bijzondere tijd waarin we nu leven, we kunnen in ons trainingscentrum een goede afstand houden.
Mochten zich meer geïnteresseerden melden, dan maken we (zo gewenst) een wachtlijst en plannen we een nieuwe “Train de trainer” in onze trainingslocatie.

 

Locatie.
Zalencentrum Parkstaete, Parkstraat 3, 6851 JA  Velp (bij Arnhem).

 

Kosten

De kosten van  deze training bedragen 1.895 Euro per persoon (exclusief BTW). Daarin zijn begrepen: koffie, thee, water en versnaperingen gedurende alle dagen, iedere dag een lunch tussen de middag.

Het boek “Seks met beleid” is ook bij de prijs inbegrepen (winkelprijs 34,95 Euro).

 

Publicaties van Ellen en Erik over seksualiteit en seksueel misbruik in Nederlandstalig gebied.
“Seksualiteit en relatievorming van mensen met een verstandelijke handicap”, Erik Bosch.
“Seksuele voorlichting aan mensen met een verstandelijke handicap: de kunst van het verstaan”, Ellen Suykerbuyk en Erik Bosch.
“Begeleiding van seksueel misbruikte mensen met een verstandelijke beperking”, Ellen Suykerbuyk en Erik Bosch.

“Heeft een vrouw ook een piemel?”, Erik Bosch.
“Seks met beleid”, Ellen Suykerbuyk en Erik Bosch.

 

Concreet voorlichtingsmateriaal: “Van top tot teen”.

Ellen en Erik brachten ook zeer concreet voorlichtingsmateriaal (hoe concreter, hoe beter) voor mensen met een verstandelijke beperking op de markt:
“Van Top tot Teen”. In deze map zijn 11 onderwerpen uitgewerkt:
-   lichamelijke ontwikkeling van baby tot volwassene
-   seksuele ontwikkeling van kinderen
-   seksuele ontwikkeling van volwassenen
-   samen vrijen
-   homoseksualiteit
-   hygiëne
-   intimiteit
-   bejegening
-   porno
-   en kinderwens.
 

Wat ons drijft?
“Alles is relatie”. Geen relatie is ook een relatie. Het is normaal verschillend te zijn.
We houden van ons werk. We houden van ons leven. Liefde is een heel breed begrip. Binnen onze “trainingen” is er veel ruimte voor ernst en humor. Er is veel ruimte voor emoties. Emoties zijn belangrijk. Alles is relatie.

 

Over de trainers Ellen Suykerbuyk en Erik Bosch.

Erik Bosch (orthopedagoog) en Ellen Suykerbuyk (seksuologe) werken als schrijver, trainer, adviseur in de zorgsector in Europa. Erik schreef 16 boeken over grondhouding, bejegening, professioneel communiceren, voorlichting, seksueel misbruik, dood en sterven, morele dilemma’s. Tien van zijn boeken zijn in het Duits vertaald, een in Zuid-Korea, enkele verschijnen vermoedelijk in Tsjechië. Samen met Ellen schreef Erik boeken over seksualiteit en seksueel misbruik. Erik en Ellen organiseren congressen en werken in organisaties met (zeer) grote groepen.
Ellen en Erik waren tot 2015 directeur van een dagverblijf en begeleid wonen voor mensen met interessant gedrag. Sinds 2015 is Erik ook kinderboekenschrijver. Tot nu toe verschenen: “Sofietje en het geheim van de kikker” en “Sofietje en de suikerbuikjes”. Motto van deze boeken: “Het is normaal verschillend te zijn!” Sinds kort werkt Erik weer aan een nieuwe kinderroman: “Sofietje en Vissenman”.

Ellen heeft een winkel in de binnenstad van Arnhem: “Even-naar-Sofietje”. Het is absoluut de moeite waard om deze eens te bezoeken!
Momenteel schrijven Ellen en Erik ook aan een boek over verstandelijke beperking, autistisch denken en seksualiteit. Dit boek verschijnt in 2021, op grond van vele verzoeken, in Duitsland.
www.bosch-suykerbuyk.nl
www.bosch-suykerbuyk.info
secretariaat@bosch-suykerbuyk.nl 

Nog wat uitwisselen? Vragen? Of aanmelden? Stuur dan alsjeblieft een e-mail naar Erik Bosch:
secretariaat@bosch-suykerbuyk.nl Ik verheug mij op een contact.